Powieść Dąbrowskiej i film Antczaka

Życia jest wciąż tak dużo (…). Wszystko mija, a nic się, nic się nie zmienia. Po złotym tle wciąż płyną szare obłoki – pisze Maria Dąbrowska w Nocach i dniach, swoim najsłynniejszym dziele, poświęconym przemijaniu. Czterotomowa saga, przepełniona melancholijnymi refleksjami głównej bohaterki – Barbary Niechcic – stanowić musiała ogromne wyzwanie dla ludzi kina. Napisana w okresie międzywojennym powieść doczekała się adaptacji filmowej dopiero w 1975 roku, a niezwykle trudnego zadania przełożenia prozy Dąbrowskiej na ekran podjął się Jerzy Antczak. Reżyser zrealizował na podstawie Nocy i dni dwunastoodcinkowy serial oraz czterogodzinny film fabularny, który do dziś zaliczany jest do ważniejszych dzieł polskiego kina.
O filmie z uznaniem pisała zarówno polska, jak i zagraniczna prasa. Tragiczną historię niespełnionej młodzieńczej miłości Barbary Niechcic – która musiała pogodzić się ze swoim losem i zaakceptować przynależną jej rolę – w mistrzowski sposób odegrała Jadwiga Barańska. Rola nieobytego towarzysko, acz gospodarnego Bogumiła, okazała się natomiast życiową kreacją Jerzego Bińczyckiego. Podobnie jak powieść, film nie ogranicza się jednak do dwóch wspaniałych portretów psychologicznych, lecz przedstawia panoramę społeczeństwa polskiego na przełomie XIX i XX wieku. Twórcy ukazują proces deklasacji polskiej szlachty, która wskutek popowstaniowych represji lub zwyczajnej nieudolności traciła majątki i przenosiła się do miasta lub była zmuszona do dzierżawy swojej ziemi. Przyglądając się egzystencji Niechciców w Serbinowie, w którym bohaterzy podporządkowują się cyklowi dni i nocy, śmierci i narodzin, widzimy ponadto ogromny wpływ rytmu natury na życie człowieka.
Noce i dnie nominowane były do kilkunastu nagród, zdobyły m.in. nominację do Oscara w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego, Nagrodę Specjalną – Nagrodę Międzynarodowej Unii Krytyki Filmowej (UNICRIT), Srebrnego Niedźwiedzia dla Jadwigi Barańskiej oraz trzy Złote Lwy Gdańskie (w tym za najlepszy film roku,
ex aequo z Ziemią obiecaną Andrzeja Wajdy).

Wystawa Moje noce, moje dni. Maria Dąbrowska w 50. rocznicę śmierci

Przygotowana przez Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza wystawa przypomina postać pisarki, pokazuje najważniejsze momenty jej biografii i drogi pisarskiej oraz wskazuje najistotniejsze tematy twórczości. Jej zamysłem jest przedstawienie Dąbrowskiej jako postaci o różnych obliczach i niejednoznacznej. Ważną częścią wystawy są plansze dotyczące powieści Noce i dnie i jej ekranizacji. W warstwie ilustracyjnej wykorzystane zostały fotosy filmowych bohaterów, komentarz zaś odsyła do osób z kręgu rodziny i znajomych, które stały się ich powieściowymi pierwowzorami.
Wystawa powstała w oparciu o materiały z archiwum Dąbrowskiej: oryginalne dokumenty, rękopisy, m.in. Dzienników, teksty publicystyczne, prozatorskie i korespondencję oraz materiały fotograficzne i prace plastyczne pochodzące z Archiwum Pisarki i Studia Filmowego „Kadr”. Narracja została oparta na wypowiedziach zaczerpniętych z Dziennika, publicystyki i korespondencji. Autorką wystawy jest Katarzyna Jakimiak z Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, a za opracowanie graficzne odpowiada Marzena Strzemecka-Piłko. Na wystawę zapraszamy do 14 marca 2022 roku do kina Iluzjon.

Koncert Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej

Warszawska Orkiestra Sentymentalna gra muzykę Warszawy, filmu rewii i kabaretu lat 20. i 30. Piosenki z repertuaru Adama Astona, Wiery Gran czy Mieczysława Fogga, aranżacje Henryka Warsa i Rostworowskiego, wykonania orkiestr Golda i Petersburskiego, Karasińskiego i Kataszka, nieustannie ich inspirują. Walce, tanga, fokstroty, rumby i slow-foxy – Warszawska Orkiestra Sentymentalna wybiera to, co najlepsze wśród bogactwa sceny i ekranu dwudziestolecia i czasów powojennych i przywraca do życia ze współczesną wrażliwością muzyczną, zachowując styl i ponadczasowy urok dawnych melodii. Zespół wystąpi w składzie:
Gabriela Mościcka – śpiew, akordeon
Lena Nowak – klarnet, śpiew
Kazimierz Nitkiewicz – trąbka
Mateusz Kowalski – perkusjonalia, śpiew
Jakub Fedak – wibrafon
Łukasz Owczynnikow – kontrabas
Krzysztof Baranowski – mandolina, gitara

„Noce i dnie”. Spotkanie w nenufarach

PROGRAM:

12 lutego (sobota)
18.00 – otwarcie wystawy Moje noce, moje dni. Maria Dąbrowska w 50.rocznicę śmierci (Rotunda kina Iluzjon) wystawa przygotowana przez Muzeum Literatury
19.00 – koncert Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej z muzyką z epoki Nocy i dni – mile widziane stroje z lat 20. (Sala Stolica, kino Iluzjon)

13 lutego (niedziela)

13.00 – projekcja filmu Noce i dnie (Sala Stolica, kino Iluzjon)
17.00 – spotkanie z aktorami i twórcami Nocy i Dni (Sala Stolica, kino Iluzjon). Rozmowę poprowadzi dziennikarz i krytyk filmowy Łukasz Maciejewski (Sala Stolica/ streaming na ninateka.pl)
Goście: Kazimierz Mazur, Anna Nehrebecka, Olgierd Łukaszewicz, Teresa Lipowska, Ilona Kuśmierska, Ewa Dałkowska, Jan Nowicki, Monika Luft, Magdalena Zawadzka, Elżbieta Bińczycka, Andrzej Szenajch, Tomasz Miernowski, Grzegorz Kędzierski ze specjalnym udziałem Jadwigi Barańskiej i Jerzego Antczaka prosto z Los Angeles.

Organizator: Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Patroni medialni: TVP Kultura, RMF Classic
Partnerzy: Muzeum Historii Katowic

Więcej na: fina.gov.pl