Nagroda, ustanowiona przez Adama Neumanna, prezydenta Gliwic, w zamyśle jej inicjatorów: Grzegorza Krawczyka, dyrektora Teatru Miejskiego w Gliwicach, Joanny Oparek oraz Juliusza Pielichowskiego, ma na celu wsparcie twórców piszących dla teatru oraz promocję najbardziej wartościowych zjawisk zachodzących we współczesnej dramaturgii polskiej. „Patronat Tadeusza Różewicza nad Nagrodą jest nieprzypadkowy – w Gliwicach przez dwadzieścia lat mieszkał i tu napisał nie tylko swoje najbardziej znane utwory sceniczne, ale i inne dzieła literackie, które odmieniły oblicze polskiej poezji i dramatu współczesnego. Ogłoszenie pierwszej edycji Konkursu, któremu towarzyszyć będzie konferencja prasowa z udziałem członków Rady Programowej Nagrody, poprzedzi premierę Kartoteki na deskach Teatru Miejskiego – po raz pierwszy wystawionej w mieście, w którym Różewicz napisał ją na przełomie 1958 i 1959 r.” – powiedział Grzegorz Krawczyk.

Tadeusz Różewicz był związany z Gliwicami w jednym z najpłodniejszych okresów swojej twórczości – zarówno poetyckiej, jak i dramatycznej. O naturze więzi łączącej go ze śląskim miastem, którego był honorowym obywatelem, mówił tak: „interesują mnie miasta w rozwoju, miasta dynamiczne, miasta, które zmieniają się w moich oczach i z którymi ja się zmieniam. Może dlatego przemieszkałem dwadzieścia lat w Gliwicach (…)”. To w nich powstało najbardziej znane dzieło sceniczne Tadeusza Różewicza – Kartoteka. Jak podkreśla Joanna Oparek, „w Gliwicach narodził się Różewicz dramaturg, który pod koniec lat pięćdziesiątych – podobnie jak kilkanaście lat wcześniej na gruncie poezji – właściwie z miejsca zrewolucjonizował język powojennego dramatu polskiego. Nie sposób mówić o współczesnym teatrze bez Kartoteki, która już wkrótce zostanie wystawiona na deskach gliwickiego Teatru Miejskiego, zaledwie kilkaset metrów od domu, w którym została napisana”. Ale w kamienicy przy ulicy Zygmunta Starego 28 powstało także wiele innych, nie mniej ważnych utworów w dorobku autora Nic w płaszczu Prospera. Jak dodaje Juliusz Pielichowski, „Tadeusz Różewicz przeżył w Gliwicach blisko dwadzieścia lat – a nawet kilka lat więcej, jeśli doliczyć czas tuż po wojnie, gdy jeszcze jako student Uniwersytetu Jagiellońskiego dojeżdżał do Gliwic z Krakowa, odwiedzając w nich swoją przyszłą żonę, Wiesławę. To w tym mieście stworzył wiersze i dramaty, które na stałe weszły do historii literatury – a po latach powrócił do niego raz jeszcze w przejmującym tomie Matka odchodzi”. W połowie lat sześćdziesiątych w jednym z wywiadów poeta przyznał: „pejzaż Śląska, rytm życia, czasu, pracy weszły do wnętrza mojej Twórczości”.

Na zwycięzcę Konkursu o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza czeka statuetka oraz kwota 50 000 zł. Ponadto nagrodzony dramat zostanie wystawiony na deskach Teatru Miejskiego w Gliwicach oraz opublikowany przez Muzeum w Gliwicach w serii „Czytelnia Sztuki” – poświęconej dramaturgii współczesnej – w której dotychczas ukazała się sztuka Michała Siegoczyńskiego Najmrodzki, czyli dawno temu w Gliwicach (w 2019 r. spektakl zdobył grand prix i szereg innych nagród w konkursie Instytutu Teatralnego na wystawienie polskiej sztuki współczesnej). Nagroda przyznawana będzie rokrocznie.

Do Konkursu o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza mogą zostać zgłoszone utwory dramatyczne przeznaczone do wystawienia w teatrze, napisane w języku polskim przez autorów posiadających w swoim dorobku przynajmniej jeden wcześniej opublikowany (z nadanym numerem ISBN) utwór literacki. Zgłaszany do Konkursu tekst nie może być wcześniej publikowany ani wystawiony w formie sztuki teatralnej.

Konkurs o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza składa się z trzech etapów. W etapie pierwszym Kolegium Kwalifikacyjne dokona wstępnej oceny nadesłanych utworów (termin nadsyłania zgłoszeń: 31 marca każdego roku), wybierając spośród nich 20 utworów i przekazując je do dalszej oceny Kapitule Nagrody (do 30 czerwca). W etapie drugim, spośród utworów zarekomendowanych przez Kolegium Kwalifikacyjne, Kapituła Nagrody wybierze trzy teksty, kwalifikując je do finału Konkursu (ogłoszenie finalistów nastąpi do 30 września). Utwory zakwalifikowane do trzeciego etapu zostaną zaprezentowane w postaci czytań scenicznych na scenie Teatru Miejskiego w Gliwicach w okresie bezpośrednio poprzedzającym finałową galę Nagrody. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi do 30 listopada każdego roku podczas dni teatru i dramaturgii współczesnej w Gliwicach, gdy Kapituła Nagrody wskaże zwycięski utwór i ogłosi zwycięzcę Konkursu – laureata Nagrody. Pozostała dwójka finalistów Konkursu otrzyma nagrodę pieniężną w wysokości po 5000 zł, a wyróżnione utwory zostaną zamieszczone w portalu internetowym Nagrody.

Kolegium Kwalifikacyjne, jak i Kapituła Nagrody powołane zostaną przez Radę Programową Nagrody. Skład osobowy Kapituły Nagrody zostanie podany do wiadomości publicznej na początku 2022 roku. Zgłoszenia do pierwszej edycji Konkursu o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza przyjmowane będą w terminie do 31 marca 2022 roku. Regulamin Konkursu oraz formularz zgłoszeniowy zostaną udostępnione na stronach internetowych Nagrody pod adresem nagrodarozewicza.pl.

Tadeusz Różewicz, fot. Adam Hawałej

Organizatorem Konkursu o Nagrodę Dramaturgiczną im. Tadeusza Różewicza jest
Teatr Miejski w Gliwicach