Płyta Mikołaj Zieleński to kolejne wydawnictwo ukazujące się w ramach przygotowywanego przez Narodowe Forum Muzyki i CD Accord od 2012 roku cyklu, który prezentuje twórczość mistrzów polskiego renesansu i baroku pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka. Na płycie znalazł się wybór utworów z wydanego w 1611 roku w Wenecji zbioru Offertoria et communiones totius anni jednego z najwybitniejszych polskich kompozytorów przełomu XVI i XVII w. – Mikołaja Zieleńskiego. Album zarejestrowano w doskonałej akustycznie Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki, a reżyserię nagrań, montaż i mastering wykonali Andrzej Sasin i Aleksandra Nagórko (CD Accord).

Mikołaj Zieleński

Program:
Mikołaj Zieleński (II poł. XVI w. – po 1611)
Offertoria et communions totius anni
wyd. Wenecja 1611 (wybór)

[1] Ecce Virgo concipiet 3'12
(In festo Annuntiationis Beatae Mariae Virginis; communio)
[2] Magnificat 5'51
[3] Deus firmavit orbem terrae 2'37
(In secunda Missa Nativitatis Domini; offertorium)
[4] Viderunt omnes fines terrae 2'43
(In tertia Missa Nativitatis Domini; communio)
[5] Vox in Rama 2'54
(In festo Sanctorum Innocentium; communio)
[6] Vidimus stellam eius 2'25
(In Epiphania Domini; communio)
[7] Responsum accepit Simeon 2'26
(In festo Purificationis Beatae Mariae Virginis; communio)
[8] Fantasia a tre* 3'33
[9] In monte Oliveti (motetto) 3'18
[10] Salve festa dies (Motetto in festo Paschae) 4'34
[11] Mitte manum tuam** 2'56
(In festo Sancti Thomae Apostoli; communio)
[12] Ascendit Deus 3'05
(In festo Ascensionis Domini; offertorium)
[13] Spiritus Sanctus docebit vos 1'47
(Feria secunda post Pentecostes; communio)
[14] Video caelos apertos 3'42
(In festo Sancti Stephani; communio)
[15] Benedictus sit Deus Pater 3'24
(In festo Sanctissimae Trinitatis; offertorium)

Czas całkowity: 48'35

* Rekonstrukcja partii głosu najwyższego – Marcin Szelest
** Wersja instrumentalna
Konsultacja programowa – Zbigniew Pilch

Andrzej Kosendiak – dyrygent
Wrocław Baroque Ensemble

Aldona Bartnik – sopran [2–6, 9–10, 12–15]
Aleksandra Turalska – sopran [1–3, 6, 9–10, 12–13, 15]
Piotr Olech – kontratenor [2–4, 6–7, 10, 15]
Bart Uvyn – kontratenor [2–3, 5–6, 9–10, 13, 15]
Piotr Łykowski – kontratenor [2–3, 12, 15]
Maciej Gocman – tenor [2–5, 10, 12, 15]
Benjamin Glaubitz – tenor [2–3, 10, 12, 15]
Florian Cramer – tenor [2–3, 9, 13, 15]
Tomáš Král – bas [2–6, 10, 12, 15]
Jerzy Butryn – bas-baryton [2–3, 9, 12, 15]
Jaromír Nosek – bas [1–3, 6, 10, 13, 15]
Szczepan Nowak – bas [2–3, 12, 15]

Zbigniew Pilch – I skrzypce
Mikołaj Zgółka – II skrzypce
Piotr Chrupek – altówka
Jarosław Thiel – wiolonczela
Julia Karpeta – viola da gamba
Krzysztof Karpeta – violone
Maximilian Ehrhardt – harfa
Marta Niedźwiecka – pozytyw
Aleksandra Rupocińska – klawesyn
Anton Birula, Přemysl Vacek – teorby
Bruce Dickey – kornet
William Lyons – dulcjan
Ferdinand Hendrich – puzon altowy
Masafumi Sakamoto – puzon tenorowy
Karl Heinrich Wendorf – puzon basowy

Nagrano w Sali Głównej Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu w dniach 16–19 września 2019 roku.

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
NFM 66, ACD 272-2

Polska premiera płyty: 17 lipca 2020
Patronat medialny: Program II Polskiego Radia

Wrocław Baroque Ensemble, fot. Łukasz Rajchert

Prezentujemy Państwu kolejną płytę z muzyką Pierwszej Rzeczypospolitej – wypełniają ją dzieła Mikołaja Zieleńskiego, jego Offertoria i Communiones wydane w Wenecji w 1611 roku. Stając przed koniecz­nością dokonania wyboru spośród 113 zachowanych dzieł Zieleńskiego, postanowiłem oprzeć narrację na historii zbawienia, a ściślej na tym, jak wypełniło się Pismo w przyjściu Jezusa Chrystusa – Mesjasza. Teksty kompozycji odnoszą się zarówno do starotestamentowych wydarzeń, Ewangelii, jak i do opisów zawartych w Dziejach Apostolskich, od zwiastowania, nawiedzenia przez Maryję św. Elżbiety, narodzenia Jezusa, rzezi niewiniątek zarządzonej przez Heroda, ofiarowania w świątyni, przez Golgotę, zmartwychwstanie, zwątpienie Tomasza, wniebowstąpienie, aż po śmierć męczeńską św. Szczepana i chwałę Bożą. Starałem się przy tym ukazać różnorodność obsadową i stylistyczną dzieł Zieleńskiego od 12-głosowego Magnificat i utworów dwuchórowych (ośmio- i sześciogłosowych) do dzieł na głos solowy, różnicując jednocześnie skład instrumentów, a szczególnie grupy basso continuo, które realizowane jest przez dwie teorby, organy, klawesyn, harfę, violę da gamba, violone i dulcjan w różnych konfiguracjach. W partii wokalnej najwyższe głosy wykonywane są przez żeńskie soprany, zapewne wbrew praktyce przełomu XVI i XVII wieku. Wątpiącemu Tomaszowi „odebraliśmy głos” w Mitte manum tuam, wykonując ten utwór wyłącznie przez instrumenty, by bez słów wyrazić wiarę w zmartwychwstanie. Prezentowane utwory Zieleńskiego to arcydzieła sztuki muzycznej początku XVII wieku, wytrzymujące porównanie z kompozycjami największych mistrzów epoki.

Andrzej Kosendiak, tekst zamieszczony w booklecie dołączonym do płyty