Nadrzędną ideą festiwalu jest prezentacja najbardziej wartościowych zjawisk światowej muzyki renesansu i baroku. Koncepcja Actus Humanus opiera się na ukazaniu utworów organicznie związanych z okresem świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy, wykonywanych przez uznanych mistrzów i najznamienitszych interpretatorów muzyki dawnej.
Actus Humanus // NATIVITAS 2024 Gdańsk, 4-8 grudnia 2024
Zarówno koncepcję programu, jak i poziom wykonawczy poszczególnych koncertów można porównać z założeniami programowymi festiwali w takich miastach jak: Berlin, Paryż, Wiedeń, Londyn, Sztokholm. Artyści występujący w Gdańsku są w wielu przypadkach rezydentami tych ważnych dla muzyki dawnej ośrodków. Dzięki gwiazdorskiej obsadzie i wyjątkowemu repertuarowi projekt Actus Humanus sprawił, że już od pierwszej edycji w roku 2011 Gdańsk stał się pełnoprawnym uczestnikiem ogólnopolskiego i międzynarodowego obiegu koncertowego.
Actus Humanus jest przedsięwzięciem, które w istotny sposób koresponduje z tym co dzieje się na polskim rynku festiwalowym, ale też wyznacza nową jakość projektów poświęconych muzyce dawnej. Festiwal Actus Humanus jest pozycjonowany jako marka premium. Jego odbiorcami są zarówno mieszkańcy Gdańska jak i melomani z całej Polski i Europy. Projekt ma na celu przyciągnąć do Gdańska zarówno pasjonatów muzyki dawnej, jak i osoby, dla których ważna jest możliwość uczestnictwa w niezwykłym wydarzeniu – święcie muzyki barokowej. W ten sposób festiwal umożliwia wymianę myśli, idei, praktyk wykonawczych, w której uczestniczą wiodące zespoły muzyczne, wybitni soliści, krytycy, managerowie kultury, przedstawiciele środowisk twórczych i publiczność. Odbiorcami projektu są melomani – osoby aktywnie uczestniczące we współczesnym życiu muzycznym, śledzący nowe zjawiska i orientujący się w branży muzycznej, dla których festiwal jest okazją do wysłuchania twórczości najznakomitszych kompozytorów w wybornych wykonaniach ekstraklasy zespołów specjalizujących się w wykonawstwie muzyki dawnej.
Festiwal - poprzez stałą obecność koncertową w audycjach w większości ze 112 nadawców EBU z 55 krajów świata (m.in. BBC, BR, SWR, RF, LR) i 31 członków stowarzyszonych z kolejnych 20 krajów (m.in. USA, Kanady, Nowej Zelandii, Chin, Japonii) - pozytywnie oddziaływuje w skali globalnej na rzecz wizerunku Gdańska jako miasta kultury. Organizatorami festiwalu Actus Humanus są Fundacja A415, agencja event-factory oraz Program 2 Polskiego Radia. Wydarzenie dofinansowano ze środków Miasta Gdańska. Chociaż w polskim krajobrazie święta Bożego Narodzenia kojarzą się ze śniegiem i wichrem, realia narodzin Jezusa to wszak dużo cieplejszy klimat. Bez wątpienia program Actus Humanus Nativitas 2024 sprawi, że w zimowe dni tchniemy gorącą atmosferę. Inauguracja (4 grudnia) wieczornych koncertów tej edycji należeć będzie do Le Poème Harmonique pod kierownictwem Vincenta Dumestre’a. Artyści zaprezentują program „Mi Libertad”, złożony m.in. z hiszpańskich villancicos granych w okresie Bożego Narodzenia. Dzień później (5 grudnia) zabrzmią bożonarodzeniowe „Concerti grossi con una Pastorale per il Santissimo Natale” op. 8 Giuseppe’a Torellego oraz motety George’a Friderica Handla w wykonaniu {oh!} Orkiestry pod kierownictwem Martyny Pastuszki, którym towarzyszyć będzie znakomita śpiewaczka Rachel Redmond. W piątkowy wieczór (6 grudnia) pozostaniemy na Południu – Concerto Italiano pod kierownictwem Rinalda Alessandriniego powraca do Gdańska z kolejną księgą madrygałów Claudia Monteverdiego.
Tym razem artyści zaprezentują „Il quarto libro de madrigali”, które kompozytor napisał podczas pobytu na dworze Vincenza Gonzagi w Mantui. W sobotę (7 grudnia) po raz pierwszy na festiwalu Actus Humanus zabrzmi muzyka Johanna Davida Heinichena – kapelmistrza króla polskiego i elektora saskiego Augusta II Mocnego. Za jego czasów drezdeński zespół uchodził za jeden z najlepszych w Europie, a Drezno było wymarzonym miejscem każdego muzyka. Arte dei Suonatori pod kierunkiem Marcina Świątkiewicza zaprezentuje gatunek koncertu solowego na instrumenty dęte, a w uzupełniających program motetach Johanna Adolpha Hassego pojawi się włoska sopranistka Silvia Frigato. W finale (8 grudnia) powrócimy do Hiszpanii, aby ponownie zanurzyć się w bożonarodzeniowej muzyce dawnych wieków tworzonych przez takich twórców, jak Matías Juan de Veana, Cristóbal Galán, Juan del Vado y Gómez czy Sebastián Durón. Ich niedo wykonawcą i propagatorem jest powracający na festiwal Actus Humanus po kilku latach ansambl Al Ayre Español pod dyrekcją Eduarda Lópeza Banzo, który jest autorem programu „¡Oigan, miren y vengan a ver!”.
Niezwykle interesująco zapowiada się popołudniowa seria kameralnych koncertów, w której – podobnie jak rok wcześniej – zaprezentują się wykonawcy polscy i zagraniczni. Serię zainauguruje (4 grudnia) młody francus zespół Le Consort, który przywiezie do Gdańska – wraz z obsypaną nagrodami Adèle Charvet – wirt program „Teatro Sant’Angelo”. Dzień później (5 grudnia) zabrzmi zbiór Georga Philippa Telemanna: „XII Fantasien für Violine solo” TWV 40:14–25 w ujęciu skrzypaczki Marty Korbel – reprezentantki młodego pokolenia i wschodzącej gwiazdy wykonawstwa historycznego. Wydarzeniem będzie z pewnością koncert muzyki wokalno-instrumentalnej Jakoba Kremberga, kompozytora urodzonego w roku 1652 w Warszawie, który większą rozpoznawalność zyskał poza Polską. Po jego twórczość sięgną sopranistki Anna Zawisza i Joanna Sojka, którym towarzyszyć będzie na lutni Anna Wiktoria Swoboda (6 grudnia). W sobotę (7 grudnia) zabrzmią z kolei na klawesynie i pozytywie „Biblischer Historien” Johanna Kuhnaua. Zaprezentuje je premierowo Anna Firlus. Wreszcie podczas ostatniego koncertu serii popołudniowej (8 grudnia) zadebiutuje w Gdańsku zespół Les Musiciens de Saint-Julien prowadzony przez wirtuoza fletu Françoisa Lazarevitcha. Artyści wraz z kontratenorem Timem Meadem zabiorą nas w podróż do Anglii z programem poświęconym świeckiej twórczości Henry’ego Purcella. Boże Narodzenie to w naszej kulturze okres wyjątkowy. Ciemny, grudniowy czas oczekiwania na najradośniejsze święta rozświetlamy feerią świateł i upiększamy kolorowymi ozdobami. Ulice Gdańska co roku zachwycają bożonarodzeniowymi iluminacjami, zaś wnętrza jego zabytków rozbrzmiewają najpiękniejszą, równie wielobarwną i zachwycającą, muzyką dawnych wieków. Po raz kolejny dajmy się uwieść jej zniewalającemu czarowi!