Muzeum Utracone to projekt, który popularyzuje wiedzę na temat utraconego podczas II wojny światowej dziedzictwa narodowego. Polska kultura, w znacznym stopniu, naznaczona jest pojęciem utraty. Właśnie dlatego szczególnie zależy nam na „odzyskiwaniu mentalnym” utraconych dzieł i przywracaniu pamięci na temat tych obiektów.
„Rozpowszechnianie wizerunku utraconego dzieła sztuki jest przecież pierwszym krokiem do jego odzyskania”.
W Muzeum Utraconym nie odnajdziemy eksponatów. Zobaczymy za to archiwalia i fotografie dzieł, które zostały zaginione głównie podczas II wojny światowej – a to ponad 75% dóbr kultury
– i umieszczone częściowo w Katalogu Strat Wojennych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Muzeum Utracone ma na celu przywracać pamięć, nadając nowe życie zaginionym lub utraconym rzeźbom, książkom, obrazom, muzyce, tradycjom etc. Jest wirtualną instytucją kultury, której kolekcje dzieł odnaleźć można na stronie www.muzeumutracone.pl.
Od siedmiu lat kulminacyjnym momentem dla projektu jest Noc Muzeów, podczas której odbywają się w całej Polsce pokazy filmu, przygotowywanego wraz z Wydziałem Strat Wojennych. Każdorazowo wybierany jest temat przewodni, który zostaje opracowany w atrakcyjny artystycznie sposób, tak by stał się przystępnym dla szerokiego grona odbiorców nośnikiem edukacji. Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR i Fundacja Ad Artis, którzy są organizatorami projektu, dystrybuują płytę z tą produkcją na terenie całego kraju, do ponad 600 muzeów, dzięki czemu nawet w małych, lokalnych ośrodkach kultury ludzie mają szansę stać się gośćmi Muzeum Utraconego.
Tegorocznym motywem przewodnim filmu będzie twórczość Jana Matejki. Artyści biorący udział
w produkcji filmu to – Envee, Marta Ignerska, Agnieszka Mankiewicz, Jacek Pawlak, Mariusz Tarkawian. Koncepcja filmu opracowana została wraz z Wydziałem do spraw Start Wojennych
w MKiDN.
W tym roku pokazy odbędą się 13 maja w Krakowie (Dziedziniec Zamku Królewskiego na Wawelu), 14 maja w Warszawie (Dziedziniec Lorentza przed Muzeum Narodowym w Warszawie), 21 maja w Gdańsku (Zielona Brama Długi Targ) oraz tego samego dnia w Poznaniu (Brama Poznania).
Szacuje się, że tylko od 2013 roku, liczba osób, które widziały film Muzeum Utracone to prawie milion osób. Jak wynika z frekwencji, zebranej po pokazie od instytucji kultury i muzeów, w zeszłym roku film obejrzało ponad 360 tys. osób, co oznacza, że jest to wydarzenie o największym zasięgu odbiorców podczas Nocy Muzeów w Polsce.
Kadr z filmu Muzeum Utracone 2016 - aut. Marta Ignerska