TVP Kultura - Telewizja Polska S.A.

Wystawa „Ha-Ga. Życie towarzysko-rysunkowe” to prezentacja twórczości Anny Gosławskiej-Lipińskiej pseud. Ha-Ga, jednej z najbardziej utalentowanych rysowniczek XX wieku, której prace, publikowane przez prawie czterdzieści lat w tygodniku „Szpilki”, bawiły kolejne pokolenia czytelników.

fot

Wystawa składa się z dwóch części. Pierwsza skierowana jest do dorosłych odbiorców, a jej tematem są złożone relacje między kobietami i mężczyznami, które artystka chętnie przedstawiała w swych humorystycznych rysunkach zwanych zwyczajowo hagami. Druga, stanowiąca pomost między światem dorosłych i dzieci, ma charakter familijny i poświęcona jest Hadze jako ilustratorce literatury dziecięcej.

W pierwszej części wystawy Ha-Ga ukazana zostanie jako wnikliwa obserwatorka i kreatorka rysunkowych komentarzy obyczajowych, która stworzyła typ humorystycznego rysunku-sygnatury, przedstawiającego rozmowę dwóch postaci ubranych według najnowszych trendów. Te miniaturowe dzieła graficznego humoru – niekiedy złośliwego, innym razem pobłażliwego, a nieraz i abstrakcyjnego – były syntetycznym, niezwykle trafnym i do tego zamkniętym w minimalistycznej formie komentarzem odnoszącym się najczęściej do zmian w obyczajowości ówczesnego społeczeństwa, w sposób szczególny zaś do relacji damsko-męskich. To właśnie relacje między kobietami i mężczyznami stały się podstawą opowieści o sztuce Ha-Gi i próbą ukazania, w jaki sposób kobieta-artystka działająca i odnosząca sukcesy w dziedzinie silnie zdominowanej przez mężczyzn, kreowała wizerunki ówczesnych kobiet i mężczyzn. Wypływające z rysunków Ha-Gi treści, będące wypadkową ściśle powiązanej ze sobą warstwy słownej i wizualnej jej dzieł, wskazują, że rysowniczka – choć nie unikała stereotypów – starała się w swych kompozycjach w humorystyczny sposób poddawać ocenie zachowania nie tylko kobiet, ale – co szczególnie istotne – także mężczyzn.

Druga część ekspozycji poświęcona ilustratorskiej twórczości Ha-Gi to przegląd jej oryginalnych prac publikowanych w czasopismach dla dzieci: „Świerszczyk” i „Miś”, a także w książkach m.in.: „Zosia Samosia”, „Cuda i dziwy”, „Smyku-smyku na patyku”. W tej części wystawy poza oryginalnymi projektami ilustracji powstanie strefa zabaw dla najmłodszych odbiorców.

Na ekspozycji znajdzie się ponad 200 prac pochodzących z prywatnej kolekcji córki Ha-Gi Zuzanny Lipińskiej oraz ze zbiorów Muzeum Karykatury.

Kuratorami wystawy są: Agata Napiórska i Piotr Kułak. Warstwę graficzną oraz towarzyszący wystawie katalog przygotowała Zuzanna Lipińska.

Pod koniec trwania ekspozycji planowana jest interwencja artystyczna. Przestrzeń wystawy zostanie przearanżowana, a rysunki Ha-Gi zestawione z dziełami artystek młodego pokolenia nominowanych w dwóch dotychczasowych edycjach konkursu o nagrodę Ha-Gi: Martyny Bolanowskiej, Zosi Dzierżawskiej, Ali Flory, Joanny Grochockiej, Anny Krztoń, Julii Płoch, Klaudii Robat, Renaty Gąsiorowskiej, KTH, paplaLali, Potato Face, Beaty Pytko i Marty Tomiak. Wystawa stanie się przestrzenią dialogu między pokoleniami kobiet-artystek. Dzieła Ha-Gi zostaną zreinterpretowane z perspektywy feministycznej poprzez odbicie ich w lustrze aktualnych komentarzy młodych twórczyń. Kuratorką, która dokona wyboru prac młodych artystek będzie Eliza Kącka – pisarka, literaturoznawczyni, krytyczka. Autorka książek prozatorskich m.in.: „Strefa zgniotu” (2022), „Wczoraj byłaś zła na zielono” (2024), oraz książek akademickich. Redaktorka wyborów poezji (nie tylko najnowszej). Laureatka Nagrody Literackiej „Nike” 2025.

W ramach wystawy zostały zaplanowane wydarzenia towarzyszące, m.in.:

· 26 października 2025 | niedziela | 13.00 – oprowadzanie kuratorskie z udziałem Piotra Kułaka (wstęp w ramach biletu na wystawę)

· 6 listopada 2025 | czwartek | 19.00 – licytacja prac (Nagroda Ha-Gi) (wstęp wolny)

· 15 listopada 2025 | sobota | 13.00 – oprowadzanie kuratorskie z udziałem Agaty Napiórskiej (wstęp w ramach biletu na wystawę)

· 22 listopada 2025 | sobota – wręczenie Nagrody Ha-Gi, Niech żyje Komiks! Muzeum Etnograficzne w Warszawie (wstęp wolny)

Ha-Ga. Życie towarzysko-rysunkowe

25 października 2025 – 29 marca 2026

kuratorzy: Piotr Kułak, Agata Napiórska

współpraca kuratorska oraz opracowanie graficzne: Zuzanna Lipińska

pomysł tytułu: Szymon Holcman

projekty elementów scenograficznych: Elipsy – Kamila Schinwelska,

Marcin Gwiazdowski; Artmontage – Alena Trafimava