Konkurs o Nagrodę im. Kotarbińskiego jest wielką promocją badań, publikacji humanistycznych i samej humanistyki. To jedyna tego rodzaju niezależna nagroda w Polsce, przyznawana naukowcom przez instytucję naukową. Na konkurs ustanowiony przez Uniwersytet Łódzki w 2015 roku wpłynęło dotychczas łącznie ponad 540 prac ze 145 polskich ośrodków naukowych. W finałach wszystkich edycji znalazło się 45 wybitnych książek. W tym roku, po raz pierwszy w dziewięcioletniej historii konkursu, Kapituła Nagrody podjęła decyzję o podwyższeniu nagrody z 50 do 70 tysięcy złotych. W opinii samych nominowanych jest to najważniejszy konkurs dla humanistów w Polsce. Humanistycznej refleksji potrzebujemy wszyscy, zwłaszcza w obliczu konfliktów i napięć na świecie.

Losy polskich dzieci z racji urodzenia naznaczonych wojną

Jakub Gałęziowski – doktor historii Uniwersytetu w Augsburgu i Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się historią społeczną, historią mówioną i badaniami biograficznymi. Interesuje się aspektami etycznymi i rolą emocji w badaniach naukowych. Mówi o sobie: „Piekę bułki, zbieram jagody i poziomki, robię dżemy, podlewam kwiatki, słucham Czereśni i na głos czytam dzieciom książki. Odpoczywam w lesie i gdy rozmawiam z ludźmi (historia mówiona). Odkrywam Bliski Wschód, kiedyś w podróżach tam, dzisiaj w przybyszach tu."

Tematyka mojej książki dotyczy losów polskich dzieci urodzonych w czasie
II wojny światowej i tuż po jej zakończeniu: to osoby, które przyszły na świat w sytuacjach naznaczonych wojną, okupacją, pracą przymusową lub niewolą. Ich biologiczni rodzice znajdowali się jednak po przeciwnych stronach barykady: jedno, zwykle matka, było członkiem społeczności okupowanej; drugie, najczęściej ojciec, było najeźdźcą (okupantem). Ukazuję w niej losy polskich dzieci poczętych z relacji o różnym stopniu przymusu/dobrowolności oraz w wyniku wojennej przemocy seksualnej. „Niedopowiedziane biografie” to rezultat pierwszych badań nad polskimi dziećmi urodzonymi z powodu wojny, jak tłumaczę termin children born of war, stosowany od przeszło dwudziestu lat w dyskursie naukowym i humanitarnym
– mówił laureat o swojej książce.

Książka pana doktora Gałęziowskiego jest szczególna. Dotyczy ludzi, którzy formalnie nie walczą, nie są przedstawicielami wojennego rzemiosła, przeciwnie, są uosobieniem życia, które wymaga pokoju i opiekuńczości, są źródłem życia i synonimem troski o nie. To książka o wojennym doświadczeniu kobiet, wręcz o pewnym wzorze kobiecego doświadczenia wojny, wzorze, w który wpisują się również dzieci dźwigające ciężar niezawinionej przez siebie wojennej rzeczywistości. Były to dzieci niemieckich okupantów, dzieci jeńców wojennych oraz dzieci robotnic przymusowych, więźniarek, dipisek, a grupą najliczniejszą były dzieci żołnierzy Armii Czerwonej, dzieci gwałtów...
– uzasadniał wybór członek Kapituły Nagrody prof. Tadeusz Sławek.

Kapitułę Nagrody im. Prof. Tadeusza Kotarbińskiego tworzą wybitni polscy naukowcy:

prof. Krzysztof Jasiecki, politolog i socjolog z SGH i UW;
prof. Ryszard Kleszcz z Instytutu Filozofii UŁ;
prof. Anna Legeżyńska, badaczka literatury z UAM;
prof. Włodzimierz Nykiel z Wydziału Prawa i Administracji UŁ, rektor UŁ w latach 2008-2016;
prof. Tadeusz Sławek, polonista i anglista z UŚ, rektor UŚ w latach 1996-2002;
prof. Rafał Stobiecki z Instytutu Historii UŁ;
ks. prof. Andrzej Szostek MIC, w latach 1998-2004 rektor KUL, obecnie etyk z UMC-S i UW;
prof. Elżbieta Żądzińska, rektor UŁ (przewodnicząca Kapituły).

Prof. Tadeusz Kotarbiński — patron nagrody

Patronem Nagrody jest prof. Tadeusz Kotarbiński, wybitny filozof, logik i etyk. Prof. Tadeusz Kotarbiński był przedstawicielem lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej, po II wojnie światowej przeniósł się do Łodzi, gdzie został jednym z założycieli Uniwersytetu Łódzkiego i jego pierwszym rektorem. Jednym z najbardziej znanych dzieł prof. Kotarbińskiego jest „Traktat o dobrej robocie" poświęcony prakseologii, czyli teorii sprawnego działania.

Nominowani do Nagrody im. Tadeusza Kotarbińskiego wraz z członkami Kapituły na scenie Filharmonii Łódzkiej, fot. Maciej Andrzejewski i Bartosz Kałużny

Tegoroczni partnerzy konkursu:

Partnerem Strategicznym IX edycji Konkursu była firma Amcor.
Partnerem głównym – firma ABB.
Partnerami Wspierającymi były firmy Pelion i Veolia