TVP Kultura - Telewizja Polska S.A.

Muzeum Pana Tadeusza
Zakład Narodowy im. Ossolińskich

lipiec–grudzień 2022

lipiec–grudzień 2022 Festiwal Tradycji Literackich to cykliczny program wydarzeń o charakterze edukacyjnym, popularno-naukowym i artystycznym, inspirowanych twórczością i biografią wybranych pisarzy. Od 2017 roku każdej edycji patronuje diada lub triada twórców.

Istotą festiwalu jest poszukiwanie inspiracji w zestawianiu twórczości i biografii pisarzy XIX i XX wieku (byli to dotychczas Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Zygmunt Krasiński, Cyprian Kamil Norwid, Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Gabriela Zapolska i Witold Gombrowicz, Krzysztof Kamil Baczyński). Jest to próba zarówno ożywienia kanonicznych tekstów, które słabo funkcjonują poza obiegiem szkolnym i specjalistycznym, jak i przybliżenia odbiorcom mniej znanych utworów słynnych pisarzy. Dialog z tradycją polega zarówno na poznawaniu kontekstów historycznych, w jakich dzieła patronów festiwalu powstawały (poprzez wykłady znawców i prezentacje artefaktów), jak i osadzaniu ich dokonań w nowych, współczesnych kontekstach.

Bohaterami VI edycji Festiwalu Tradycji Literackich będą Maria Konopnicka, Adam Asnyk i Tadeusz Gajcy. Rok 2022 został ogłoszony przez Sejm RP rokiem Marii Konopnickiej. Mija sto osiemdziesiąta rocznica jej urodzin, a jednocześnie setna rocznica urodzin Tadeusza Gajcego. Adam Asnyk zaś jest autorem słów stanowiących motto tegorocznej edycji festiwalu: „Trzeba z Żywymi naprzód iść”. W tym roku chcemy skoncentrować się na spotkaniach z żyjącymi pisarzami oraz na aktywnym uczestnictwie publiczności w różnego rodzaju działaniach promujących czytelnictwo, nie rezygnując jednak z tych popularyzujących twórczość kanonicznych, co nie znaczy czytanych, patronów festiwalu.

W ramach szóstej edycji festiwalu odbędą się tradycyjne już cykle warsztatów twórczych z udziałem wychowanków Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii, pacjentów Dolnośląskiego Centrum Zdrowia Psychicznego, studentów aktorstwa na wrocławskim Uniwersytecie Trzeciego Wieku oraz otwarte dla wszystkich chętnych warsztaty kreatywnego pisania prowadzone przez Elizę Kącką. W programie znajdzie się także spotkanie z laureatem Nagrody im. Witolda Gombrowicza.

Program wydarzeń

16–17 lipca 2022 (sobota i niedziela)
„Krzywdopisanie” – warsztaty twórczego pisania z Elizą Kącką

Marię Konopnicką można by nazwać krzywdopisarką, pisarką ludzkiej krzywdy: jej poetką, opowiadaczką – i wypowiadaczką. Krzywda ludzka w jej pisaniu miała wiele – mniej i bardziej oczywistych – wcieleń. Wrażliwość społeczna Konopnickiej prowokowała ją nie tylko do bezpośredniego zaangażowania (choć i tego aspektu jej biografii nie lekceważymy). Widać, jak wykluczenie, opresja, niesprawiedliwość działały na jej wyobraźnię. I w tym wysiłku intensywnej narracji o krzywdzie okazuje się bardzo aktualna.

Uczestnicy warsztatów napiszą krótką prozę lub wiersz o krzywdzie – jednej, konkretnej, nieabstrakcyjnej (choć prowadząca dopuszcza odskok w stronę abstrakcji, ale nie tekstu publicystycznego). A przy okazji zadamy sobie pytanie o literackość takich tematów, wyzwania, jakie przed nami stawiają.

prowadzenie:
dr Eliza Kącka – adiunktka w Instytucie Literatury Polskiej na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka dwóch książek akademickich („Stanisław Brzozowski wobec Cypriana Norwida” oraz „Lektura jako spotkanie. Brzozowski – tekst – metoda”) i trzech prozatorskich („Elizje”, „po drugiej stronie siebie”, „Strefa zgniotu”). Członkini Zarządu Głównego Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza i kapituł Nagrody Literackiej Gdynia i Nagrody Literackiej m.st. Warszawy. Recenzentka i czytelniczka literatury najnowszej.

8 września–4 grudnia 2022
„Konopnicka ilustrowana” – wystawa czasowa

Ekspozycja ilustrowanych wydań książek Marii Konopnickiej dla dzieci. Zaprezentowane zostaną zarówno najstarsze dziewiętnastowieczne tomy, jak i te pochodzące z Dwudziestolecia Międzywojennego oraz PRL.

9 września 2022 (piątek), godz. 18.00
„Zaśpiewać Konopnicką” – koncert w Salonie romantycznym

Projekt „Zaśpiewać Konopnicką” to autorski pomysł pianistki Moniki Kruk realizowany w ramach Stypendium Zarządu Województwa Dolnośląskiego. Jego głównym celem jest zaprezentowanie nieznanych dotychczas pieśni skomponowanych przez polskich kompozytorów do wierszy Marii Konopnickiej. Realizacja koncertu ma na celu rozpropagowanie przez muzykę poezji tej pisarki w roku jubileuszowym i przywrócenie do powszechnej świadomości wierszy, a zarazem dotychczas niewykonywanych i nienagranych utworów muzycznych odnalezionych w archiwalnych zbiorach specjalnych bibliotek w Polsce.

W koncercie udział biorą znakomici śpiewacy: Magdalena Wachowska – mezzosopran oraz Jerzy Butryn – bas-baryton.

29 września, godz. 17.00
Konopnicka ilustrowana – wykład popularyzatorski

Wykład będzie przeglądem wybranych książek Marii Konopnickiej ze zbiorów Ossolineum ukazującym jak w kolejnych dziesięcioleciach zmieniał się sposób ilustrowania jej utworów nie tylko tych adresowanych do najmłodszych czytelników. Obok powszechnie znanych realizacji ilustratorskich autorstwa Szancera, Zieleńca, Grabiańskiego czy Fijałkowskiej zostaną zaprezentowane najstarsze wydania pochodzące z końca XIX wieku, a także młodopolskie opracowania graficzne Stanisława Wyspiańskiego i Jana Bukowskiego.

o prowadzącej:
Aldona Mikucka – absolwentka historii sztuki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim oraz Liceum Plastycznego w Rzeszowie, edukatorka muzealna. Od 2011 roku zajmuje się popularyzacją zbiorów Ossolineum m.in. poprzez przygotowywanie autorskich wykładów popularyzatorskich prezentowanych w cyklu „Z ossolińskiej kolekcji” („Z pędzlem i piórem na szlaku – szkicowniki i pamiętniki poetyckie z czasów romantyzmu”, „Stanisław Wyspiański jako ilustrator i artysta książki”), scenariuszy lekcji muzealnych oraz warsztatów artystycznych z cyklu „Rodzinna Pracownia Ilustracji”. Kuratorka wystaw: „Nasz malarz Orłowski. Rysunki Aleksandra Orłowskiego ze zbiorów Ossolineum” (2019) oraz „Romantyczna włóczęga po Sudetach – prace Bogusza Zygmunta Stęczyńskiego ze zbiorów Ossolineum” (2022).

1 października 2022 (sobota), godz. 17.00
Spotkanie z laureatem nagrody im. Witolda Gombrowicza

Rozmowa w ramach cyklu spotkań z laureatami jednego z najważniejszych w Polsce wyróżnień literackich – Nagrody im. Witolda Gombrowicza, która od początku istnienia, od 2016 roku, wskazuje najciekawsze nowe zjawiska w polskiej prozie. Laureatami byli Maciej Hen i Weronika Murek, Anna Cieplak, Marcin Wicha, Olga Hund, Barbara Sadurska, Aleksandra Lipczak. Współorganizatorami nagrody Gombrowicza są Prezydent Radomia oraz Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Patronuje jej Rita Gombrowicz.

Nominacje do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza w 2022 roku

1. Rafał Hetman – „Izbica, Izbica” (Wydawnictwo Czarne)
2. Robert Nowakowski – „Ojczyzna jabłek” (Wydawnictwo Literackie)
3. Mateusz Pakuła – „Jak nie zabiłem swojego ojca i jak bardzo tego żałuję” (Wydawnictwo Nisza)
4. Barbara Woźniak – „Niejedno” (Wydawnictwo Drzazgi)
5. Aleksandra Zbroja – „Mireczek. Patoopowieść o moim ojcu” (Wydawnictwo Agora)

październik–listopad 2022

Warsztaty fotograficzne dla uczniów Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii nr 2 we Wrocławiu, inspirowane twórczością Adama Asnyka, Tadeusza Gajcego i Marii Konopnickiej.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.