Nowe konteksty
Wystawa prezentuje twórczość Witkacego poprzez osadzenie jego prac w XX- -wiecznych i współczesnych kontekstach teoretycznych. Jest próbą analitycznego ujęcia jego spuścizny. Tradycyjną narrację chronologiczną zastąpi przegląd tematów ważnych dla samego artysty, obecnych także w sztuce nowoczesnej. Koncepcja ekspozycji ogniskuje się wokół kategorii takich jak: kosmos, ruch, ciało, wizja artystyczna, przeżycie metafizyczne, historia i kryzys kultury. Ważny wątek interpretacji stanowi również nowe spojrzenie na działania performatywne i paraartystyczne Witkacego.

Pół tysiąca dzieł
Wystawa pokazuje szeroki zakres wykorzystywanych przez Witkiewicza mediów i strategii artystycznych. Widzowie będą mogli zobaczyć ponad 500 prac – obrazów, rysunków, pasteli i fotografii ze zbiorów własnych MNW oraz z licznych muzeów i instytucji w Polsce, a także rzadko prezentowane dzieła z kolekcji prywatnych. Ekspozycję uzupełnią unikatowe archiwalia i materiały wideo.

W towarzystwie ikon awangardy
Dokonania Witkacego zdradzają głębokie pokrewieństwo ze zjawiskami artystycznymi, które odegrały kluczową rolę w kulturze europejskiej dwudziestolecia międzywojennego. Wydobyciu nowych znaczeń i nieznanych dotąd aspektów jego prac służy zestawienie z wybranymi dziełami czołowych przedstawicieli sztuki nowoczesnej. Na wystawie w MNW pokażemy zatem dzieła twórców takich jak: Wassily Kandinsky, Max Ernst, Rudolf Schlichter, Umberto Boccioni i Marcel Duchamp.

Epoka przyspieszenia
Lata życia Witkacego, zwłaszcza początek XX wieku, to okres intensywnego przyspieszenia cywilizacyjnego, przełomowych odkryć w różnych dziedzinach nauki. Gwałtownie rozwijały się wówczas technika i przemysł, co zdaniem artysty wpływało na proces mechanizacji życia. Nie bez znaczenia pozostawały także doświadczenia I wojny światowej i rewolucji październikowej. Wszystkie te czynniki, wywołując głębokie zmiany społeczne, ukształtowały wrażliwość i artystyczną postawę Witkacego.

Czuły sejsmograf
Witkiewicz był wnikliwym obserwatorem i komentatorem zmian cywilizacyjnych (dokonujących się pod wpływem postępu technicznego) w różnych sferach życia – przeobrażeń w polityce, organizacji społecznej, obyczajach i kulturze. Całokształt refleksji filozoficznej Witkacego wydaje się określać horyzont jego twórczości artystycznej i literackiej. Jego dzieła rejestrowały rytm przemian epoki, w której żył. Podejmowały tematykę nowoczesnego życia w sposób aluzyjny, podporządkowując aktualne doświadczenie historyczne wymogowi konstrukcyjnej jedności dzieła. Wybory i intuicje Witkacego nierzadko okazują się prorocze i do dziś aktualne.

Wyzwania konserwatorskie
Około 25 procent dzieł prezentowanych na wystawie to pastele. Technika ta, chętnie stosowana przez Witkacego, pozwala na szybkie wykonanie efektownego kolorystycznie obrazu i umożliwia uzyskanie różnorodnych efektów, zbliżonych zarówno do rysunku, jak i malarstwa. Prosty warsztat, dający artyście ogromne możliwości, ma jednak swoje wady. Suche farby wykazują silną tendencję do osypywania się. Zachowanie warstwy malarskiej w dobrym stanie wymaga specjalnych zabiegów. W ramach przygotowań do wystawy podjęto zatem szeroko zakrojone prace konserwatorskie. Aż 90 pasteli wymagało przeprowadzenia prac zabezpieczających. Wyzwaniem była także oprawa kilkuset obiektów: pasteli, rysunków i fotografii.

Wystawie towarzyszy bogaty program kulturalny i edukacyjny oraz dwujęzyczna, polsko-angielska publikacja, której autorzy poddają twórczość Witkacego nowej interpretacji.

Kuratorzy wystawy: Zofia Machnicka / Muzeum Narodowe w Warszawie,
Paweł Polit / Muzeum Sztuki w Łodzi
Projekt ekspozycji: Jarosław Kozakiewicz

Wystawa pod Honorowym Patronatem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej realizacja była możliwa dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

"Witkacy", fot. Bartosz Bajerski, MNW

Wystawę wspierają: Mecenas Muzeum PKN Orlen, Partner Strategiczny Muzeum PZU oraz Partnerzy Muzeum Totalizator Sportowy i PKP Intercity.

Obchody Jubileuszu 160-lecia Muzeum Narodowego w Warszawie wspiera Patron Roku Jubileuszowego PGE Polska Grupa Energetyczna.