TVP Kultura - Telewizja Polska S.A.

Ogłoszony w kwietniu tego roku przez Teatr Żydowski Międzynarodowy Konkurs im. Szymona Szurmieja na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej właśnie dobiegł końca. Wczoraj wieczorem poznaliśmy werdykt Jury i zwycięzców jego pierwszej edycji.

Celem konkursu było pobudzenie dramaturgów różnych narodowości, kultur i tradycji do podjęcia być może jednego z największych tematów XXI wieku – tematu pamięci, mając przekonanie, że od czule kultywowanej pamięci zależy to, jakimi społeczeństwami jesteśmy, jak rozumiemy swoje obywatelstwo, jaką budujemy teraźniejszość i przyszłość. Organizatorom zależało na pozyskaniu nowych, wartościowych tekstów dramatycznych inspirowanych szeroko pojętą tematyką żydowską oraz promowaniu współczesnej literatury teatralnej, sprzyjającej rozwojowi dialogu i zrozumienia niezależnie od różnic dzielących ludzi ze względu na rasę, płeć, wyznanie i położenie społeczne.

Na konkurs nadesłano blisko sto sztuk z Polski i ze świata. Spotkały się w nim utwory pisane z rozmaitych perspektyw, przez autorów wywodzących się z różnych kręgów kulturowych i kilku generacji. Obok tekstów zanurzonych w rytmie współczesności, pojawiły się dramaty nawiązujące do tragedii Holocaustu, doświadczeń Marca 1968 roku, a także utwory zakorzenione głęboko w tradycji żydowskiej, sięgające odległej przeszłości.

6 grudnia 2021 roku, Jury w składzie: Tomasz Miłkowski (przewodniczący), Gołda Tencer (dyrektorka Teatru Żydowskiego, aktorka, reżyserka), Małgorzata Sikorska-Miszczuk (dramaturżka), Jacek Cieślak (krytyk teatralny), Remigiusz Grzela (kierownik literacki Teatru Żydowskiego, dramaturg), Marzena Dobosz (sekretarz kapituły, krytyczka teatralna) po długich i burzliwych dyskusjach zdecydowało o przyznaniu nagród.

- Bodaj po raz pierwszy w Polsce (a może i na świecie) ogłoszony został taki konkurs wymarzony przez Gołdę Tencer. Pomysł okazał się nad podziw trafiony. Nie tylko dlatego że nadeszło niemal sto sztuk z różnych stron świata i z Polski, ale że przyniósł plon jakościowo przebogaty. Gdyby była taka możliwość, można by nagrodzić co najmniej drugie tyle prac konkursowych - mówi Tomasz Miłkowski, przewodniczący Jury. - Lektura tych utworów okazała się ożywczą przygodą, poszerzającą horyzonty pierwszych czytelników, a z czasem – mam nadzieję – dająca szansę inscenizatorom, którzy sięgną po teksty, aby przedstawić je w teatrze. Okazało się przy tym, że te teksty, pisane po polsku, w jidysz, po hebrajsku, angielsku czy rosyjsku, ze sobą rozmawiają, że tworzą kręgi ludzkiej wspólnoty zawsze dążącej do życia w pokoju z poczuciem czasu nieutraconego. Jednym z ważnych motywów, który spaja te teksty, jest dążenie do określenia własnej tożsamości, swego stosunku do przeszłości i współczesności. Może jeszcze ważniejszym jest język, jako wehikuł przetrwania, bez którego świat człowieka obraca się wniwecz - dodaje Tomasz Miłkowski.

• Laureatką I NAGRODY (w wysokości 30 tys. złotych) została Elżbieta Łapczyńska za sztukę „Statek Utopia”
• NAGRODĘ MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO otrzymała Marta Szamani Yacoub za sztukę „Czy ktoś widział Hedwig Klein?”
• NAGRODA PREZYDENTA MIASTA WARSZAWY została przyznana Iddo Natanyahu za sztukę „Don Samuel Abravanel”
• NAGRODA DLA SZTUKI POLSKIEJ PRZYZNANA PRZEZ TVP KULTURA – dla Ewy Sułek za „Wiosło Jakuba”
• NAGRODA MUZEUM GETTA WARSZAWSKIEGO – dla Jarosława Wójcika za „Pokój z widokiem”
• NAGRODA INSTYTUTU TEATRALNEGO zostanie ogłoszona przez Instytut po zapoznaniu się ze sztukami wybranymi przez Jury do drugiego etapu Konkursu.

W Międzynarodowym Konkursie im. Szymona Szurmieja na Dramat Współczesny o Tematyce Żydowskiej zostały przyznane również trzy wyróżnienia Teatru Żydowskiego w Warszawie (każde w wysokości 5 tys. złotych):
• WYRÓŻNIENIE DLA SZTUKI O TEMATYCE MARZEC’68: dla Pawła Mossakowskiego za sztukę „PODRÓŻNICY”
• WYRÓŻNIENIE dla Richa Rubina za sztukę „KAFKA’S JOKE”
• WYRÓŻNIENIE DLA SZTUKI W JĘZYKU JIDYSZ: dla Antologii dramatów autorstwa Michaela Felzenbauma

Utwór nagrodzony Grand Prix może zostać przygotowany do premiery w trybie pełnego cyklu prób w Teatrze Żydowskim, a utwory wyróżnione mogą zostać zaprezentowane w Teatrze Żydowskim w ramach cyklu inscenizowanych prób CZYTAMY W ŻYDOWSKIM.

Wszystkie nagrody zostaną wręczone na uroczystej gali w drugiej połowie stycznia 2022.

Mecenasem Konkursu jest Stowarzyszenie Autorów ZAIKS oraz Miasto Stołeczne Warszawa. Partnerem Konkursu jest Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych (IATC/AICT).