Galeria na skrzyżowaniach to czasowa galeria prezentująca prace wybitnych twórców plakatu różnych pokoleń i tradycji wizualnych, dla której przestrzenią wystawienniczą są wiaty warszawskich przystanków komunikacji miejskiej. Projekt realizowany jest przez Centrum Myśli Jana Pawła II, warszawską instytucję kultury, a prace można podziwiać do końca listopada.
Osią projektu jest syntetyczne, artystyczne ujęcie problematyki pracy i tego, co się z pracą współcześnie wiąże, dotykając pośrednio lub bezpośrednio każdego z nas – trudu, niepewności, kryzysu i przetrwania. Chcemy w ten sposób, w tym trudnym czasie, zainspirować i dodać odwagi przechodniom w procesie „budowania siebie na nowo”, przypomnieć, że kultura i sztuka mogą dawać wsparcie w tym procesie, ale też odzyskać znaczenie plakatu artystycznego w przestrzeni publicznej i społecznej, nawiązując tym samym do najlepszych tradycji Polskiej Szkoły Plakatu – mówi Marcin Nowak, koordynator projektu z Centrum Myśli Jana Pawła II.
Dopełnieniem projektu są cztery podcasty, w których uznani eksperci nadają prezentowanym pracom szerszy społeczno-kulturowy kontekst.
Po co dziś robić projekt artystyczny poświęcony pracy? Spowodowana przez pandemię największa recesja gospodarcza od czasów Wielkiego Kryzysu przedefiniowała globalne i lokalne rynki pracy, przynosząc destabilizację w wielu obszarach, także w wymiarze egzystencjalnym. Aktualność, powszechność i waga zmian, które zachodzą na naszych oczach, ugruntowały decyzję, że właśnie praca – w jej społecznych, etycznych, indywidualnych i systemowych wymiarach – powinna znaleźć się w centrum naszej uwagi – podkreśla Marcin Nowak.
Do zmierzenia się z tą kwestią zaproszeni zostali wybitni artyści i artystki różnych generacji, posługujący się medium plakatu. Wyszliśmy przy tym z kilku założeń. Po pierwsze: ze wszystkich nośników artystycznych, plakat wydaje się być najbardziej demokratycznym medium, o dużej sile oddziaływania społecznego, zarówno dzięki jego egalitarnemu charakterowi i możliwości dotarcia potencjalnie „do każdego”, jak i dzięki używanym przez twórców plakatów syntetycznym, mocnym znakom słowno-wizualnym. Tym samym więc zaproszenie do refleksji nad miejscem pracy w naszym życiu i do oswojenia dziejących się na naszych oczach zmian w globalnej ekonomii zostaje skierowane do możliwie najszerszego kręgu odbiorców – mówi Małgorzata Ludwisiak, kuratorka galerii i dodaje – Ponadto interesuje nas medium plakatu samo w sobie: jego rola społeczna, siła artystycznego oddziaływania poza przestrzenią galerii, w kontekście (czy też opozycji) do jego dominującej komercyjnej funkcji, dlatego też przywołujemy plakat w przestrzeni publicznej – na wiatach przystankowych w kluczowych węzłach komunikacji miejskiej w Warszawie.
W ramach projektu organizator odwołuje się do tradycji Polskiej Szkoły Plakatu, której siłą – obok stojących za nią wybitnych twórców – było właśnie funkcjonowanie w izolacji do rynku oraz niekomercyjna bezinteresowność przekazu, stymulująca jego artystyczny wymiar. To odwołanie bardziej do pewnej zasady niż do konkretnej, historycznej już estetyki, stanowi wewnętrzne rusztowanie formuły projektu. Plakaty udostępnione na przystankach tramwajowych czy autobusowych – a więc w miejscach przymusowego zatrzymania się i oczekiwania - pełnią jedną z właściwych sztuce funkcji: wyrwania nas z przymusu celowości.
Artyści i artystki mierzący się z wyzwaniem postawionym przez Centrum Myśli Jana Pawła II zaproponowali galerię poważnych i zabawnych komentarzy oraz mniej lub bardziej nieoczywistych odpowiedzi, tworząc tym samym rodzaj galerii społecznych nastrojów. Syntetyczne komentarze artystów zostały poszerzone o rozmowy z ekspertami z różnych dziedzin w formie podcastów: Hanny Wróblewskiej (historyczki sztuki, dyrektorki Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki), Mariusza Knorowskiego (kuratora Muzeum Plakatu w Wilanowie oraz Międzynarodowego Biennale Plakatu), dr Joanny Róg-Ilnickiej (socjolożki pracy, doktor nauk społecznych) oraz prof. Moniki Talarowskiej (psycholożki i psychoterapeutki).
Podcasty dostępne są: gns.centrumjp2.pl/podkasty_main.html#1
Filmy z wypowiedziami artystów, przedstawiające ich warsztat artystyczny, styl pracy i idee, którymi się kierują w swoich kreacjach, znajdują się na stronie internetowej projektu gns.centrumjp2.pl.
Można tam też obejrzeć efekty prac artystów. Plakaty można obejrzeć do końca listopada na wybranych wiatach przystankowych w Warszawie (przykładowo Rondo Daszyńskiego, Plac Wileński, Dworzec Centralny).
Plakat Agnieszki Popek-Banach i Kamila Banacha
Centrum Myśli Jana Pawła II
www.centrumjp2.pl
