Dziwny Deszcz

Nic się nie dzieje. Pewnie zaczyna cię nudzić to czekanie, co? A to się tak szybko zmienia, jak jeszcze nigdy, naprawdę – mówi bohaterka najnowszej pracy Karoliny Breguły. Ubrana w kożuch z lisa, z zawieszoną na ramieniu torbą globalnej sieci i łatą służącą do sprawdzania poziomu wody, chodzi po mokradłach. W swoim niekończącym się monologu przypomina o topniejących lodowcach, wymieraniu gatunków, kwaśnych deszczach i dramatycznie rosnących temperaturach.

Dziwny deszcz jest tytułową pracą przygotowaną specjalnie na wystawę w szczecińskiej TRAFO. Widać w nim inspirację filozofią Timothyego Mortona i jego koncepcji „bycia w pętli” – systemu pozbawionego hierarchii, ale także skutku i przyczyny, początku i końca. Uchwycić można także myśl Donny Haraway dotyczącą kohabitacji, koewolucji i ucieleśnionej międzygatunkowej solidarności.

Obok niego zaprezentujemy kilkanaście starszych prac oraz trzy nowe instalacje wideo, które dotąd nie były prezentowane w Polsce. Osią wystawy jest pięciokanałowa instalacja filmowa Burza zrealizowana w 2024 roku na północy Irlandii oraz powstała w 2021 roku w Tajwanie trzykanałowa instalacja Kurz. W obu pracach widzimy bohaterów oczekujących na nadejście katastrofy.

W swojej praktyce artystycznej Breguła przygląda się osobom doświadczającym napięć społecznych, wojen i kryzysu klimatycznego. Śledzi losy tajwańskich domów przeznaczonych do wyburzenia, obserwuje powodzie spowodowane podnoszącym się poziomem morskich wód i rejestruje historię szwedzkiej rybaczki, pływającej po morzu, w którym nie ma już ryb.

Relacje bohaterów i bohaterek Breguły zdają się być obrazem utraty więzi społecznych, bezpieczeństwa i wiary w komunikaty płynące z mediów. Towarzyszy im niepokój związany z nieuchronnie nadciągającą katastrofą. Wszyscy żyją w tych samych dziwnych czasach – czasach zmian klimatycznych, geopolitycznych, społecznych; czasach, w których napięcia sięgają zenitu, a cała dotychczasowa wiedza, doświadczenie i wartości stają się nieaktualne. Breguła poszukuje języka, który pozwoli zrozumieć i opisać dynamicznie zmieniającą się rzeczywistość, i na nowo określić miejsce człowieka na Ziemi.

Karolina Breguła (ur. 1979) – artystka wizualna, autorka filmów, fotografii, instalacji i działań społecznych. Tworzy opowieści o sztuce, architekturze i przestrzeniach miejskich, które są obszarem jej antropologicznych i socjologicznych obserwacji. W swoich pracach opowiada historie. Od kilku lat praktykuje kolektywne pisanie fikcji, które uważa za swoją działalność polityczną wspierającą proces diagnozowania, wyrażania i omawiania problemów społecznych. Jej prace były wystawiane w takich instytucjach jak Muzeum Żydowskie w Nowym Jorku, Muzeum Sztuki Współczesnej w Taipei, Tokyo Photographic Art Museum oraz na międzynarodowych wydarzeniach, takich jak Biennale Sztuki w Wenecji i Biennale w Singapurze. Jest laureatką wielu stypendiów i nagród m.in. nagrody Spojrzenia, nagrody festiwalu EMAF, Złotego Pazura na Festiwalu Filmowym w Gdyni. Jest wykładowczynią Akademii Sztuki w Szczecinie. Od jesieni 2023 roku wspólnie z Weroniką Fibich prowadzi Lokatorne – miejsce działań antydyscyplinarnych. Współpracuje z galerią lokal_30. Mieszka i pracuje w Szczecinie.

Agata Chinowska (ur. 1979) – absolwentka historii sztuki i filologii węgierskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła również Muzealnicze Kuratorskie Studia Podyplomowe na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 2014-18 kuratorka w Galerii Arsenał w Białymstoku. Autorka tekstów i redaktorka publikacji towarzyszących. Kuratorka wielu wystaw i wydarzeń m.in.: Rok nieustającego lata, Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Zaburzenia realności, Galeria im. Jana Tarasina w Kaliszu, Wyjście z centrum – wystawa grupowa, Kontrakt rysownika, Detsky sen, Subiektywne dokumentalistki, Ciprian Muresan O marionetkach i ludziach, Karolina Breguła Remont słowo wstrętne jak karaluch, Agnieszka Polska W poszukiwaniu gadającej góry zrealizowane w Galerii Arsenał w Białymstoku. W 2022 roku otrzymała stypendium artystyczne m.st. Warszawy w dziedzinie sztuk wizualnych i designu na całościowe opracowanie archiwum twórczości Krzysztofa Zarębskiego. W 2024 r. założyła Fundację Sztuki Współczesnej AA+, którą współprowadzi wraz z malarką Agatą Borową.