TVP Kultura - Telewizja Polska S.A.

Muzeum Warszawskiej Pragi,
2.12.2021-10.04.2022

W wytwórni zabawek na Pradze od lat 20. XX wieku produkowano niezwykłe przedmioty. Projektowane przez Edwarda Manitiusa zabawki, pomoce szkolne i gadżety reklamowe dla firm wyróżniały się innowacyjnością i jakością wykonania. Wystawę poświęconą tym wielofunkcyjnym obiektom będzie można oglądać w Muzeum Warszawskiej Pragi już od 2 grudnia.

Zwierzątka-bombonierki, w których można było znaleźć czekoladki od Wedla, sprytne „Wesołe kulki” i pobudzające wyobraźnię „Hocki-klocki” – oryginalne projekty Edwarda Manitiusa sprzed stu lat zachwycają do dziś. To przedmioty nieoczywiste: cieszące oko zabawki i jednocześnie pudełka, obiekty sztuki użytkowej, przedmioty o walorach edukacyjnych, a także gadżety reklamowe. Wystawa Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia będzie pierwszą prezentacją największej w Polsce kolekcji dzieł i pamiątek po warszawskim twórcy. Wystawa Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia opowiada o założonej w 1926 roku Wytwórni Zabawek i Wyrobów Zdobniczych. Przedstawia jej sposób funkcjonowania w rodzinnej kamienicy, współpracę ze znanymi producentami słodyczy triumf na wystawie światowej w Nowym Jorku w 1939 roku oraz doświadczenia lat powojennych w zmienionym systemie politycznym i ekonomicznym.

Na wystawie pokazano 160 obiektów. Poprzez figurki zwierząt, projekty, rysunki, gry i zabawki, a także fotografie i wycinki prasowe opowiedziana jest historia nowatorskiego podejścia Edwarda Manitiusa – do projektowania i zabawek, ale też reklamy i modelu prowadzenia firmy. Tłem dla tej wyjątkowej historii jest Praga, gdzie w kamienicy na ul. Kępnej Manitius mieszkał i pracował.

Cechy charakterystyczne wyrobów od Manitiusa to wielofunkcyjność i łamanie schematów w myśleniu o przedmiocie użytkowym. Na wystawie będzie można zobaczyć także projekty studentek i studentów warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zainspirowały ich pomysły Manitiusa – wychodząc od idei tradycyjnej drewnianej drążonej zabawki czy układanek konstrukcyjnych stworzyli obiekty, które bawią i uczą.

Na wystawie pokazana jest także postać praskiego artysty-rzemieślnika. Na czym polegał jego fenomen i sukces? Jak funkcjonowała jego firma w rodzinnej kamienicy w centrum prawobrzeżnej Warszawy? – W różnych okresach życia nazywano go przedsiębiorcą, przemysłowcem, mistrzem, profesorem – mówi kuratorka wystawy Jolanta Wiśniewska. – Poruszał się swobodnie w obszarach sztuki użytkowej, rzemiosła i przemysłu, branży reklamowej i ekonomii. Jego wytwórnia reprezentowała niełatwy do zaklasyfikowania model działania. Z pewnością nie była ani tradycyjnym zakładem rzemieślniczym, ani fabryką nastawioną na masową produkcję – dodaje.

Manitius był jednym z twórców i praktyków powstającego wówczas nowego zawodu – projektanta, nowej dziedziny – wzornictwa. Dbał o estetykę, oryginalność i funkcjonalność tych seryjnie wytwarzanych przedmiotów. Twórczo zaadaptował ludowe wzory i rozwiązania, łącząc je z modernistyczną stylistyką. – Stawiamy jego dokonania na równi z ważnymi propozycjami projektowymi lat trzydziestych XX wieku. Zwierzęce figurki-schowki-bombonierki były odpowiedzią Manitiusa na nowe wyzwania epoki – zainteresowanie dzieckiem i jego potrzebami, dążenie do nowoczesności i poszukiwanie wielofunkcyjnych rozwiązań; rodzącą się reklamę i jej środki – mówi Lena Wicherkiewicz, kuratorka wystawy.

Wystawa "Rzeczy do zabawy. Edward Manitius i jego wytwórnia" otwiera się dla publiczności od 02 grudnia 2021 roku w Muzeum Warszawskiej Pragi na Targowej 50/52.

Wystawa jest czynna we wtorek, środę, piątek i niedzielę w godzinach od 11:00 do 18:00, w czwartek i sobotę od 11:00 do 20:00. Bilety: 5 zł normalny, 3 zł ulgowy. W czwartki wstęp bezpłatny.

Kuratorki wystawy Lena Wicherkiewicz i Jolanta Wiśniewska
Projekt ekspozycji Kosmos Project – Ewa Bochen i Maciej Jelski
Grafika wystawy Joanna Bębenek
producentka wystawy Monika Mazurek
program towarzyszący Karolina Jusińska
komunikacja Julia Borowska, Matylda Dobrowolska, Anna Ładna,
Aleksandra Migacz